Elk pondje gaat niet altijd door het mondje
Afvallen is niet zo makkelijk. Een gezond gewicht is niet alleen een kwestie van ‘elk pondje gaat door het mondje’. Er zijn vele factoren van invloed op je metabolisme en je lichaamssamenstelling. Een van die factoren is het op orde hebben van je vitamine- en mineralenstatus. Tekorten hierin kunnen het zelfs onmogelijk maken om af te vallen. Hoe dit precies zit? Hieronder lees je waarom vitaminen zo belangrijk zijn om te kunnen afvallen.
Wat zijn vitaminen en mineralen eigenlijk?
Vitaminen en mineralen zijn voedingsstoffen die onmisbaar zijn voor je lichaam. Deze ‘micronutriënten’ (kleine voedingsstoffen) zijn essentieel voor je gezondheid, ze zijn betrokken bij onder andere de groei, een goed werkend immuunsysteem, het herstel, het brein, de aanmaak van energie, de hormoonbalans, de spijsvertering, de ontgifting én het metabolisme.
Wat is het verschil tussen vitaminen en mineralen?
Het verschil tussen vitaminen en mineralen is scheikundig. Vitaminen zijn organisch, ze komen uit de levende natuur: vanuit planten of dieren. Mineralen zijn anorganisch, ze komen uit de dode natuur: vanuit bergen, rotsen, zeewater of aarde.
Planten en dieren kunnen dus zelf vitaminen aanmaken. Mineralen alleen niet. Planten nemen deze op vanuit de grond en dieren krijgen ze binnen vanuit hun voeding en water.
Wij krijgen vitaminen en mineralen weer binnen door planten en dieren te eten.
De rol van vitaminen in een gezond gewicht
Gewichtstoename (of het onvermogen om af te vallen) kan een teken zijn dat er iets mis gaat in je lijf. Hier kunnen bijvoorbeeld hormonale disbalansen aan ten grondslag liggen, maar ook voedingstekorten. Vitamine- en mineralentekorten kunnen leiden tot verstoringen in de stofwisseling. Processen die invloed hebben op het natuurlijk vermogen van je lichaam tot gezond gewichtsmanagement kunnen uit balans raken. Om deze processen vlekkeloos te laten verlopen heb je verschillende voedingsstoffen nodig. Anders kunnen deze processen gewoonweg niet goed functioneren.
Essentiële stoffen voor je vetverbranding
Om af te vallen en vet te kunnen verbranden is een goed werkend metabolisme dus essentieel. Je lichaam moet onder andere de switch kunnen maken van koolhydraat- naar vetverbranding, de bloedsuikerspiegel stabiel kunnen houden, vetten kunnen omzetten in energie, een goed werkende hormoonhuishouding hebben, vetten vrij kunnen maken vanuit je reserves en deze vervolgens ook af kunnen breken.
Om bovenstaand genoemde processen adequaat te laten werken heb je onder andere de volgende voedingsstoffen nodig:
- B-vitamines
De b-vitamines (er zijn er maar liefst 8) zijn allen essentieel voor een goed werkend metabolisme. Ze helpen je lichaam om eiwitten, koolhydraten en vetten om te zetten in energie. Ook helpen ze bij het vrijmaken van vet uit vetweefsel zodat dit verbrand kan worden en verminderen ze het hongergevoel.
- Ijzer
IJzer speelt een belangrijke rol in het omzetten van voedingsstoffen in energie. Ijzer helpt het zuurstoftransport naar onder andere je spieren. Je spieren verbranden vervolgens weer je lichaamsvet.
- Bètacaroteen (pro-vitamine A)
Onderzoek toont aan dat het binnenkrijgen van veel bètacaroteen het risico op metabool syndroom verlaagt. Metabool syndroom gaat onder andere gepaard met verhoogde waarden op het gebied van bloedsuiker, cholesterol en buikvet.
- Jodium
Dit mineraal is essentieel voor je schildklierwerking. Je schildklier produceert hormonen die bepalend zijn in hoe effectief je lichaam calorieën verbrandt en deze op kan zetten in energie.
- Magnesium
Magnesium speelt een belangrijke rol in het reguleren van je bloedsuikerspiegel. Verlaagde levels van magnesium kunnen leiden tot insulineresistentie, wat op zijn beurt weer kan leiden tot gewichtstoename. Magnesium heeft een positief effect op het glucosemetabolisme, de hormoonhuishouding (essentieel voor de schildklier ook), de gevoeligheid voor insuline en is onmisbaar voor de energieproductie.
- Vitamine C
Vitamine C is belangrijk voor je energievoorziening en voor de opname van ijzer. Vitamine C speelt een belangrijke rol in de aanmaak van hormonen en neurotransmitters en is betrokken in vele stofwisselingsprocessen. Vitamine C helpt bevordert ook de aanmaak van carnitine in het lichaam waardoor de vetverbranding verbetert.
- Calcium
Een tekort aan calcium kan leiden tot gewichtstoename. Calcium speelt een belangrijke rol in de functie van spijsverteringsenzymen en in het remmen van het omzetten van koolhydraten in vet (lipogenese).
- Selenium, vitamine A, zink
Selenium, vitamine A en zink zijn beiden essentieel voor de omzetting van inactief naar actief schildklierhormoon. Selenium is ook belangrijk voor de opname van jodium.
- Vitamine D
Bij mensen met overgewicht en mensen waarbij het niet lukt om af te vallen wordt vaak een vitamine D tekort gezien. Vitamine D is bijzonder belangrijk voor een gezond gewicht, en sowieso voor een gezond lijf. Vitamine D zorgt voor een betere insulinegevoeligheid. Ook is deze vitamine (eigenlijk een pro-hormoon) essentieel voor gezonde botten en spieren. En spieren zijn weer belangrijk voor je verbrandingscapaciteit. Vitamine D zorgt ook voor een beter werkend verzadigingshormoon (leptine).
Mensen kunnen zelf vrijwel geen vitaminen en mineralen aanmaken (deze moet je dus wel iedere dag weer voldoende opeten)
Bovenstaand heb je kunnen lezen over de belangrijke rol van vitaminen en mineralen bij het afvallen. Zo kun je ook beter begrijpen waarom afvallen bij sommige mensen niet lukt, terwijl ze toch echt niet teveel eten.
Je lichaam kan vitaminen (op een paar na) en mineralen niet zelf aanmaken en daarom moet je íedere dag zorgen dat je deze stoffen voldoende binnen krijgt. Het voldoende binnenkrijgen van vitaminen en mineralen is niet altijd gemakkelijk.
Redenen van vitaminetekorten
Het binnenkrijgen van voldoende vitaminen en mineralen kan best een uitdaging zijn:
- Slecht voedingspatroon
Het gemiddelde Westerse voedingspatroon bevat veel geraffineerde voedingsmiddelen, waar maar weinig vitaminen en mineralen inzitten.
- Groenten en fruit bevatten minder voedingsstoffen dan vroeger
Bodemkwaliteit, teel- en oogstmethoden, omgeving en seizoenen zijn allemaal factoren die bepalend zijn voor het gehalte aan vitaminen en mineralen in onze gewassen. Door veranderingen hierin de laatste decennia lijkt het er sterk op dat het gehalte aan voedingsstoffen in onze granen, groenten en fruit is gedaald.
- Inname groenten en fruit onvoldoende
Een van de grootste bronnen van vitaminen en mineralen zijn groenten en fruit. Maar 13% tot 16% van de Nederlanders lukt het om voldoende hiervan binnen te krijgen.
- Opname van het lichaam is niet optimaal
Door een slechte spijsvertering of andere oorzaken van opnameproblematiek kan het zijn dat vitaminen en mineralen niet voldoende beschikbaar komen in de bloedbaan. Dan kan je nog zo je best doen om veel groenten te eten, maar als het niet in je lijf terecht komt…
- Chronische stress
Stress is functioneel, het geeft je energie om ’s morgens op te staan en geeft je pit en drive om je dag goed door te komen. Als je langdurig onder stress staat, dan is het niet meer gezond. Stress breekt eiwitten af (spieren), verhoogt je bloedsuikerspiegel (vetopslag) en verstoort de spijsvertering. Door een verminderde werking van de spijsvertering worden voedingsstoffen slecht opgenomen. Ook is het verbruik van sommige stoffen, bijvoorbeeld magnesium, verhoogd.
Stop met diëten, start met goed eten (het voeden van je cellen)
Tijdens een afslanktraject eet je vaak weinig. Je krijgt hierdoor al snel te weinig essentiële voedingsstoffen binnen en op den duur ontstaat hierdoor onstilbare trek. Je lichaam schreeuwt immers om voedingsstoffen. Na een tijdje lukt het vaak niet meer om hier weerstand tegen te bieden en verval je weer in oude patronen. Hou je het wel langdurig vol, dan is de kans op vertraging van je stofwisseling weer groot.
Je voedingspatroon vol stoppen met vitaminen, vezels en mineralen helpt om afvallen te ondersteunen, vol te houden én om dit op een gezonde en duurzame manier te doen.
Dagelijks voldoende vitaminen, vezels en mineralen:
- Vermindert aanhoudend hongergevoel
Onstilbare trek is vaak het lichaam dat vraagt om bepaalde stoffen, bijvoorbeeld magnesium of vitamine B6. Wij herkennen het niet als zodanig en denken ‘zin in iets’ te hebben. Het lekkers wat je dan vervolgens eet bevat deze stoffen niet waardoor de vraag om ‘iets’ blijft bestaan. Wanneer je je voedingspatroon overlaad met gezonde plantenstofjes, vitaminen en mineralen kan je lichaam stoppen met vragen om voedingsstoffen.
- Voorziet je lichaam van essentiële stoffen die nodig zijn bij het afvallen
Veel groenten en fruit eten is een perfecte manier om je vitaminen- en mineralenstatus in je lichaam op een gezonde en natuurlijke manier te verhogen. Wanneer je voldoende beschikking hebt over vitaminen en mineralen leg je een essentiële basis voor een goed functionerend metabolisme.
- Zorgt voor een betere spijsvertering
Wanneer je voldoende vezels eet voel je je sneller en langer verzadigd. Hierdoor kan aanhoudende trek verdwijnen. Ook geef je met voedingsvezels je goede darmbacteriën te eten. Een goede darmflora is van groot belang voor een gezond gewicht. Ook is een goede darmwerking belangrijk voor de opname van voedingsstoffen. Als je opname niet goed werkt blijft je lichaam ook vragen om voedingsstoffen. Naast goede voedingsstoffen eten is goed kauwen erg belangrijk. Door te kauwen wordt de aanmaak van spijsverteringsenzymen in gang gezet.
- Natuurlijke voeding bevat vitaminen en mineralen in een perfecte samenstelling
Door te kiezen voor ‘echt eten’ (daarmee bedoel ik (seizoens)groenten, fruit, noten, volkoren granen, peulvruchten, ei en met mate biologisch vlees/gevogelte/vis) geven je automatisch de voedingsstoffen die perfect bruikbaar zijn voor je lijf. Alles is in de juiste verhoudingen met elkaar, precies zoals het in de natuur voorkomt. Hierdoor is het perfect bruikbaar voor je lichaam. Door dagelijks goed te variëren krijg je een enorm palet aan voedingsstoffen binnen (ieder gewas heeft zijn eigen pakketje aan vitaminen en mineralen, die heb je állemaal nodig). Voedingsstoffen die synergetisch aan elkaar werken en je metabolisme ondersteunen.
Dat werkt een stuk beter dan calorieën tellen en op light- en magere producten te leven. Die geven je niks waardevols waar je lijf iets aan heeft en brengen je uiteindelijk nog verder van huis.
Wat wil ik onthouden?
Afvallen en gewichtsverlies vervolgens behouden is een uitdaging. Het is meer dan een optelsom van minder calorieën eten + meer bewegen. Er zijn vele factoren van invloed op je metabolisme. Een van die factoren is het gehalte aan voorraadige voedingsstoffen. Vitamine- en mineralentekorten kunnen leiden tot verstoringen in de stofwisseling en daarmee het bereiken van een gezond gewicht bemoeilijken.
Om af te vallen en vet te kunnen verbranden is een goed werkend metabolisme essentieel. Om je metabolisme goed plaats te kunnen laten vinden zijn stoffen als vitamine C, D, magnesium, calcium, jodium, de b-vitamines, selenium, zink en ijzer onmisbaar.
Bewerkte voedingsmiddelen wil je vermijden. Stoppen met diëten en je lijf voorzien veel vitaminen, vezels en mineralen is belangrijk voor het structureel bereiken en behouden van een gezond gewicht. Groenten, fruit, volkoren granen, peulvruchten, noten, ei, aangevuld met wat biologisch vis of gevogelte voorzien je lijf van essentiële voedingsstoffen die je metabolisme ondersteunen.
Hulp nodig bij het afvallen?
Afvallen en dit gewichtsverlies ook structureel behouden is ingewikkeld en kan een hele struggle zijn. Vind je het fijn om ook niet meer zelf aan te modderen en kan je wel wat hulp gebruiken? Neem dan gauw contact op, kom langs in de praktijk in Lelystad of maak een afspraak voor online coaching. Dan gaan we samen aan de slag zodat je de strijd om een gezond gewicht eindelijk los kunt laten.
